Historia Zakopanego sięga drugiej połowy XVI wieku. Najprawdopodobniej osada powstała na mocy przywileju króla Stefana Batorego z 1578r., lecz niestety przywilej ten nie zachował się do naszych czasów. Zakopane rządziło się według prawa wołoskiego, a na jego czele stał wójt.

Wioska powoli się rozrastała, a po lustracji starostwa nowotarskiego, król Michał Korybut Wiśniowiecki, 11 grudnia 1670r. wydał kolejny przywilej lokacyjny dla Zakopanego. Jednakże i ten dokument zaginął. Dopiero 11 grudnia 1722r. król August II, w całości potwierdził poprzedni przywilej. W tych czasach osadnicy zajmowali się głównie hodowlą bydła i owiec.

Rozwój Zakopanego przyśpieszyły poszukiwania górnicze w Tatrach. W XIX i XX wieku intensywnie wydobywano rudę żelaza. Wtedy Kuźnice były ówczesnym centrum Zakopanego, gdzie znajdował się wielki piec hutniczy oraz dwór właścicieli huty. Był to również czas wielkich odkrywców Tatr. Do Zakopanego zaczęli się zjeżdżać ciekawi gór i widoków naukowcy, taternicy, turyści, a także pisarze oraz poeci.

Pod koniec XIX wieku, dzięki działalności dra Tytusa Chałubińskiego, Zakopane stało się uzdrowiskiem. Powstawało coraz więcej sanatoriów przeciwgruźliczych przyciągających kolejnych kuracjuszy. Ponadto w Galicji, w obrębie której znajdowało się Zakopane, można było zaznać więcej swobody niż w innych zaborach. Tatry stały się symbolem siły, wolności, polskości, a przyjazd tutaj stał się niesamowicie modny.

W 1889 roku pod Tatry doprowadzono linię kolejową, następnie wybudowano sieć wodociągową, jednak wybuch pierwszej wojny światowej uniemożliwił elektryfikację Zakopanego. Zaczęły powstawać nowe pensjonaty, sezonowi entuzjaści przy udziale mieszkańców zakładali różne stowarzyszenia, które to w istotny sposób wpłynęły na rozwój wioski. Wraz z wzrostem liczby stałych mieszkańców, dodatkowymi potrzebami związanymi z powiększającym się ruchem turystycznym oraz korzyściami płynącymi z praw miejskich, podjęto uchwałę o zmianie statusu prawnego. I tak o to w 1933r., 18 października, Zakopane oficjalnie zostało miastem, a na pamiątkę tego wydarzenia co roku organizowany jest Festiwal Inspirowane Górami… im. Ewy i Macieja Berbeków.

Joanna Topór-Orawiec

Na podstawie „Zakopane. 75 lat praw miejskich.2008”