Zespół Regionalny „DOLINA POPRADU” z Piwnicznej-Zdroju

Reprezentuje Region Górali Nadpopradzkich, kulturowo usytuowany między dawną Rusią Szlachtowską a zachodnim krańcem Łemkowszczyzny; między Spiszem a Sądecczyzną. Geograficznie - w centrum Beskidu Sądeckiego w dolinie Popradu. Działalność zespołu zapoczątkowali w 1965 r. piwniczańscy nauczyciele:, Eugeniusz Lebdowicz, Mieczysław Łomnicki, Edward Grucela – uczący w latach pięćdziesiątych ub. wieku w małych szkółkach filialnych położonych wysoko w górach. Z pomocą przyszli również etnograf Kazimierz Bogucki i choreograf Józef Unold, opracowujący pierwsze układy taneczne. Zespół od początku z dużym powodzeniem występował na wielu festiwalach i konkursach. Wielokrotnie nagrywał swoje utwory dla Polskiego Radia i telewizji. Największe sukcesy Zespół odniósł pod kierownictwem Dariusza Rzeźnika w l. 2009-2017 oraz dzięki Wandzie Łomnickiej-Dulak poetce i autorce scenariuszy obrzędowych.

Na swoim koncie Zespół ma wiele prestiżowych nagród: Serca Żywieckie: dwa brązowe, dwa srebrne (drugie 2023 r.) i trzy złote. Ciupagi z MFFZG w Zakopanem: brązową, srebrną i dwie złote. Ponadto wielokrotnie grupy śpiewacze, zarówno męskie jak i żeńskie zdobywały główne nagrody na najważniejszych festiwalach w Polsce, w Kazimierzu Dolnym, Żywcu, Rzeszowie, Bukowinie Tatrzańskiej, Podegrodziu i in. Zespół otrzymał również nagrodę im. Oskara Kolberga i nagrodę im. Władysława Orkana.

Regionalny Zespół Dolina Popradu od 58 lat ocala i przekazuje dziedzictwo kulturowe niezwykłej grupy Górali Nadpopradzkich, zwanych „czarnymi”. Scala i kształtuje nadpopradzki ruch regionalny.

Obecnie (od 2021 r.) kierownikiem zespołu jest Piotr Kulig.

Podczas 54 Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich zespół występuje w kategorii tradycyjnej. Zaprezentuje program „Na flisie” obrazujący dawne zajęcia ludności osiadłej w dolinach rzek karpackich - Popradu i Dunajca trudniącej się spławem drewna. Pierwsze zapisy o spławianiu drewna rzeką Poprad z Piwnicznej, pochodzą z XVI w. a najstarsze wzmianki w regionie sięgają XIV w. Flisowanie było zajęciem ciężkim i niebezpiecznym a zakończyło się w latach pięćdziesiątych XX wieku. Program prezentuje moment wyruszenia na flis flisaków z Piwnicznej. W dzień poprzedzający wypłynięcie odbywał się montaż tratwy, muzyka na placu koło chołpy będąca formą podziękowania flisakom i sąsiadom za pracę, potem czuwanie nocne symbolizujące wierzeniowość w duchy wodne. Rano modlitwy o scynśliwy flis, błogosławieństwo, pożegnanie i wypłynięcie na Poprad z elementami inicjacji młodego flisaka, wyruszającego na flis po raz pierwszy. Program dla pełnego przedstawienia zwyczajów flisackich wymagał zmiany czasu – akcja widowiska obejmuje popołudnie i ranek następnego dnia. Wymagał też zmiany miejsca, dlatego odbywa się na dwóch planach – proscenium (rzeka Poprad i binduga nad rzeką) oraz na scenie (plac przed chołpom). W poszczególnych momentach programu możemy odczuć nastrój pracy, zabawy, wierzeniowości i pobożności oraz troski o najbliższych.
Usłyszymy stare, oryginalne przyśpiewki flisackie, tańce – przeróżne polki m.in. polka bez drygowke, zamiataną, madziar, surok, obyrtany; Będą tańczyć przedniki i colniki. Zgromadzono narzędzia i odtworzono tratwę według starych opisów.