A był to koncert wyjątkowy, ponieważ w trakcie jego trwania
poznaliśmy laureatów nagrody „Siła korzeni”. To laur, dla którego nazwy
inspiracją była limba – wiecznie zielone drzewo iglaste, które potrafi
rozwijać się w skrajnie niedogodnych warunkach, sięgając swoimi
korzeniami wśród skał najgłębszych szczelin, z których czerpać może
siły do wzrostu.
Tak jak limba, odporna na niedogodne warunki, tak są też na Podhalu
ludzie, którzy chronią i podtrzymują tatrzańską tradycję i kulturę, i to
właśnie im, dla uhonorowania ich działalności artystycznej, kapituła
przyznaje nagrody „Siła Korzeni”.
Zanim na scenie pojawili się tegoroczni laureaci, głos zabrał
Krzysztof Gocał – autor książki „Góralska muzyka”, który był współtwórcą
zeszłorocznej, pierwszej edycji koncertu „Siła korzeni”. Na ręce
Burmistrza i Wiceburmistrzów Miasta Zakopane oraz Naczelnik Wydziału
Kultury UM Zakopane złożył on podziękowania za wspieranie promocji
tradycyjnej góralskiej muzyki i książki „Góralsko muzyka”.
- Do kiedy w Tatrach jest limba, do tego czasu pod Tatrami zawsze będą górale (…). A siła korzeni nigdy nie zaginie! –
tymi słowami do wręczania nagród „Siła Korzeni” przeszedł prowadzący
Marcin Zubek. Na scenie pojawili się zaś Burmistrz Miasta Zakopane
Leszek Dorula, Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszka
Nowak-Gąsienica, Naczelnik Wydziału Kultury Joanna Staszak oraz
Przewodnicząca Komisji Kultury Lucyna Galica Jurecka, którzy wręczyli
nagrody laureatkom. Pamiątkowe dyplomy namalowała zakopiańska twórczyni
ludowa Marta Walczak-Stasiowska, a spinki wykonał twórca z Bukowiny
Tatrzańskiej Janusz Konieczny.
Decyzją kapituły nagrody „Siła Korzeni”, która obradowała w
składzie: Marek-Król Józaga – Dyrektor Zespołu Szkół Plastycznych im.
Antoniego Kenara w Zakopanem jako przewodniczący; Joanna Staszak –
Naczelnik Wydziału Kultury jako sekretarz; Anna Wende – Surmiak –
Dyrektor Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego; Zofia
Kubiniec-Stanuch – Kierownik zespołu im. Klimka Bachleda; Helena Buńda –
Dyrektor Tatrzańskiej Agencji Rozwoju, Promocji i Kultury w
Zakopanem; Marcin Zubek – Prezes Związku Podhalan Oddział
Zakopane, nagrody przyznano w dwóch kategoriach.
W kategorii osób, które odniosły wybitne osiągnięcia w
szerzeniu kultury, za ich szczególną dbałość o niematerialne i
materialne dziedzictwo kulturowe regionu tatrzańskiego przekazywane
kolejnym pokoleniom nagrodę „Siła Korzeni” otrzymała Zofia Roj-Mrozicka,
za którą nagrodę odebrał syn – Bartłomiej Mrozicki.
Laudacja dla Zofii Roj-Mrozickiej
Urodzona w góralskiej rodzinie, jak każda mała dziewczynka
pomagała w domu na gospodarstwie lecz od dzieciństwa zapisywała swoje
myśli. W wieku 14 lat, przygotowując się do konkursu recytatorskiego
postanowiła, że kiedyś będzie pisać wiersze w gwarze górali
skalno-podhalańskich. Swoje postanowienie konsekwentnie realizuje.
Pisze poezje, bo ma taką potrzebę w sercu, z wdzięcznością dla
swoich przodków, za to że nauczyli ją miłości do Boga i rodzinnej ziemi.
Opisuje życie swoje, bliskich, przyjaciół, muzykę i gwarę góralską,
wartości jakie górale cenią-wierność Bogu i czyste sumienie. Inspirują
ją sytuacje wydarzające się wokół. Chce je zachować dla kolejnych
pokoleń, ludzi których znała, z którymi się bawiła, wychowywała,
pracowała. W chwilach trudnych zwraca się o pomoc do Boga. Jak zauważyła
jej modlitwa zawsze układa się w wiersz. Największą jej miłością są
jednak Tatry. Będąc w górach czuje się szczęśliwa i to uczucie przelewa
na papier, zawsze w gwarze góralskiej.
Pierwszy opublikowany wiersz ukazał się w okienku regionalnym Dziennika Polskiego 19.12.1967 roku.
Tadeusz Staich zaprosił ją do Klubu Literackiego. Chodziła na
jego wykłady, choć nie rzadko mieli odmienne zdanie na temat gwary i
Podhala.
Poznała wspaniałych ludzi: Tadeusza Gąsienicę Giewonta,
Mieczysława Biernacika, Stanisława Nędzę Kubińca, Hankę Nowobilską,
Stanisława Gąsienicę Byrcyna. Zachęcili ją oni do wysłania swojej
twórczości do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Odważyła się i
została przyjęta w poczet członków organizacji.
Jest laureatką wielu konkursów poetyckich, m.in. Konkursu
literackiego na wiersz o tematyce górskiej im. Tadeusza Staicha,
Konkursu Poezji Religijnej w Ludźmierzu, Ogólnopolskiego konkursu
literackiego Jana Pocka w Lublinie, Śladami Podhalańskich Poetów w
Poroninie, Międzynarodowego konkursu poetyckiego i literackiego "O
autentyczną wiarę i O ludzkie serce człowieka" w Mszanie Dolnej,
Festiwalu papieskiego w Białym Dunajcu
Wydała 15 książek ze swoją twórczością, głównie z poezją, ale
również z opowiadaniami. Swoje zdolności artystyczne i miłość do
rodzinnej ziemi starała się przekazać dzieciom i wnukom.
W kategorii osób, które odniosły osiągnięcia w szerzeniu
kultury, za ich szczególną dbałość o niematerialne i materialne
dziedzictwo kulturowe regionu tatrzańskiego, rozpoczynających drogę
artystyczną nagrodę „Siła Korzeni” otrzymała Anna Wójciak.
Laudacja dla Anny Wójciak
Pierwszą piosenkę napisała w wieku 8 lat, po uroczystościach
pożegnanych zmarłej Babci. Wybrany język był oczywisty – gwara góralska.
Wtedy po raz pierwszy pisanie objawiło się u niej jako reakcja na
trudne życiowe wydarzenie. W szkole podstawowej tworzyła zabawne
rymowanki, piosenki i scenariusze przedstawień. Śpiewała i tańczyła w
parafialnym regionalnym zespole „Giewont”, olczańskim chórze "Jubilate
Deo", a także w szkolnym zespole „Akord”.
Dla świata zaistniała jako pieśniarka podczas Festiwalu
„Pamiętajmy o Osieckiej” w 2008 roku, kiedy zdobyła III nagrodę za
zaśpiewanie piosenki znanej poetki we własnym tłumaczeniu na gwarę
góralską. Od tamtego czasu już jako autorka piosenek i wokalistka
występuje pod pseudonimem Hanka Wójciak. 2010 rok przyniósł jej wygraną
na 46. Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie i tę datę uznaje za
początek działalności Kapeli Hanki Wójciak, którą tworzy wespół z
pięcioma utalentowanymi muzykami.
Inspiracje do tekstów czerpie z otaczającego świata : ze spotkań z
ludźmi, z uczuć i stanów emocjonalnych, których doświadcza, z przyrody.
Jak sama mówi „mogłaby wymieniać bez końca”. Czasami ma poczucie, że
pisanie przychodzi jakby spoza niej. Ufa swojej intuicji. Dlatego w
napisanych tekstach nierzadko odkrywa prawdę, której wcześniej nie
dostrzegała.
Jest absolwentką Szkoły Muzycznej II stopnia im. W. Żeleńskiego w
Krakowie w klasie śpiewu klasycznego Jacka Ozimkowskiego oraz w klasie
Interpretacji piosenki Andrzeja Zaryckiego. Brała udział w warsztatach
śpiewu eksperymentalnego, gardłowego i intuicyjnego.
Piosenki Hanki Wójciak ukazały się na dwóch płytach: „Znachorka” i
„Zasłona. Kapela planuje wydanie trzeciej autorskiej płyty. Teksty
autorki opisują współczesny świat, ale zawarte w nich archaizmy, słowa
zaczerpnięte z góralskiej gwary przydają piosenkom baśniowości i
ludowości.
Wiersze Anny ukazywały się w kwartalniku kulturalno-literackim LiryDram, Miesięczniku Kraków i kwartalniku SMS.
Oprócz wygranej na 46. Studenckim Festiwalu Piosenki, Anna jest
laureatką II Nagrody Festiwalu Twórczości Korowód oraz Nagrody
Publiczności na Rock & Chanson Festival w Kolonii. Głos artystki
można usłyszeć na płytach takich twórców jak Jarek Śmietana, Anna
Treter, Michał Łanuszka, zespół Naked Mind. Hanka nagrała wokale do
spektaklu Romeo i Julia (Teatr STU w Krakowie) oraz Bracia Karamazow
(Teatr im. Stefana Jaraczaw Łodzi).
Jest także znakomitą aktorką. Jej talent rozbłysnął w 2011 roku
kiedy w słuchowisku reżyserowanym przez Andrzeja Seweryna zagrała rolę
Panny Młodej. Trzy lata później zagrała Babią Górę w spektaklu „Nieudany
Krewniak” opowiadającym o życiu rzeźbiarza Karola Wójciaka Heródka z
Lipnicy Wielkiej.
Od kilku lat współpracuje także z domem twórczym Artchata,
współtworząc koncerty i spektakle muzyczne. Prowadzi warsztaty „Na
góralską nutę”, gdzie prezentuje dziedzictwo niematerialne regionu z
którego wyrosła, „Dźwięki starej piosenki” i „Spotkanie”.
Można ją również oglądać jako znakomitą prowadzącą i prezenterkę
programu „Pod Tatrami… Zakopane… Zakopane…”, którego producentami są
Miasto Zakopane i TVP Kraków, a także autorskich audycji w Radio Kraków
„Wieczór u Hanki Wójciak”
Od marca tego roku mama Michalinki.
* * *
- Każdy z nas ma korzenie, ma w sobie siłę, która wiąże go z daną
ziemią, rodziną i wiarą, aby móc ją podtrzymywać. Każdy z nas zawsze
przeżywa, gdy wraca do korzeni – do swojej miejscowości, gdzie się
urodził i wychował. Mam nadzieję, że nie ma takich, którzy tego
przywiązania nie czują (…). Mamy za co dziękować tym, którzy o naszą
kulturę, tradycję i historię dbają, podtrzymują i upamiętniają siłę
korzeni swoim talentem. Serdecznie dziękuję za to nagrodzonym dzisiaj
laureatkom – Zofii Roj-Mrozickiej i Annie Wójciak
– powiedział na zakończenie Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula.
Po oficjalnym wręczeniu nagród scenę przejęli muzycy. W ramach cyklu
„Siła Korzeni” rozpoczętego podczas 52. MFFZG, który prezentuje projekty
wyjątkowych ludzi pochodzących z Podhala dbających o dziedzictwo
kulturowe regionu, bohaterem tegorocznego koncertu „Siła Korzeni” został
Jakub Hubicki z Poronina, który z koncertem „Sen Mari
čky”
wystąpił na scenie festiwalowej wraz ze swoimi Przyjaciółmi - zespołem
Vechi Acum, w skład którego wchodzą młodzi ludzie z różnych regionów
etnicznych Polski – Spisza, Podhala, Żywiecczyzny i Tarnowa. Przed
zakopiańską publicznością wystąpił także polski zespół „Białodunajcanie”
oraz zespoły festiwalowe z Rumunii, Słowacji i Macedonii, które tańcem i
śpiewem nawiązały do tematu przewodniego koncertu – nieszczęśliwej
miłości. Była to także premiera pierwszej płyty zespołu Vechi Acum pod
takim samym tytułem jak koncert - "Sen Mari
čky".
W Koncercie „Siła Korzeni” udział wzięli Burmistrz Miasta Zakopane
Leszek Dorula, Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszka
Nowak-Gąsienica, Wicedyrektor Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa
Wsi Monika Garnek-Owczarczyk, Przewodniczący Rady Miasta Zakopane Jan
Gluc, Przewodnicząca Komisji Kultury Lucyna Galica-Jurecka,
Przewodnicząca Komisji Oświaty Maria Łukaszczyk, Dyrektor Artystyczna
53. MFFZG Hanka Rybka oraz Naczelnik Wydziału Kultury Joanna Staszak.
Fot. M. Stępień
(WK)
Międzynarodowy Festiwal Folkloru ziem Górskich został objęty honorowym patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudy oraz Małżonki Prezydenta, Pani Agaty Kornhauser-Dudy.
Organizatorami wydarzenia są Miasto Zakopane, Zakopiańskie Centrum Kultury
Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
Partnerem Głównym jest Małopolska
Partnerem Festiwalu jest PGNiG, Marka LOTTO
Partnerem wydarzenia jest Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, Polskie Tatry S.A., Związek Podhalan Oddział Zakopane, Muzeum Tatrzańskie im. Dr. Tytusa Chałubińskiego
Patronatem honorowym wydarzenie objęło Narodowe Centrum Kultury
Uniwersytet Jagielloński oraz Uniwersytet Papieski im. Jana Pawła II otoczyli festiwal Patronatem Naukowym.
Patroni Medialni: POLSKIE RADIO PROGRAM PIERWSZY, RADIOWE CENTRUM KULTURY RODZIMEJ, TVP, TVP 3 , TVP KOBIETA, TVP KULTURA, TVP3 KRAKÓW, TVP 3 KATOWICE, Radio Kraków, Radio Dla Ciebie, Polska Press Grupa
Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Kwartalnik TATRY, Elity, Gość Niedzielny, Tygodnik Niedziela, Pismo Folkowe, Folk 24, Kultura Ludowa, Tygodnik Podhalański, 24tp, Góral Info
Kultura Podhala, Małopolska Online, Nowy Targ 24, Serwis Informacyjny Watra, Podhale24, TV Podhale, Zakopiec Info
Podziękowania dla: Społem Zakopane, Gama Zakopane, Top Brand
